Je komt ze niet in overvloed tegen in de winkel of bij de wijnhandel, maar Griekse wijnen hebben de afgelopen jaren internationale erkenning gekregen vanwege hun kwaliteit en diversiteit. Het is de moeite waard om de wijnen uit deze historische en fascinerende wijnregio te ontdekken en te genieten van de unieke smaken en tradities die ze te bieden hebben. Om die reden gingen wij zelf in Kreta op zoek naar lekkere en unieke wijnen.
Een van de oudste wijnproducerende regio's
Griekse wijnen hebben een rijke geschiedenis die teruggaat tot duizenden jaren geleden. Griekenland wordt beschouwd als een van de oudste wijnproducerende regio's ter wereld, met een erfenis die teruggaat tot het oude Griekenland. Een uniek aspect van de Griekse wijntraditie is het gebruik van amforen. Deze aardewerken kruiken werden gebruikt om wijn te fermenteren en te bewaren, en zijn een belangrijk onderdeel van de Griekse wijnproductie. Het geeft de wijnen een authentiek karakter en zorgt voor een subtiele oxidatie die de smaak kan beïnvloeden.
Retsina: de witte harswijn, vooral geliefd bij de Grieken zelf.
Een van de meest bekende Griekse wijnen is Retsina, een witte wijn die traditioneel wordt geproduceerd in Griekenland en een unieke smaak heeft. Wat deze wijn onderscheidt, is het gebruik van hars tijdens het fermentatieproces. Dit geeft de wijn een kenmerkende harsachtige smaak die sommige mensen - vooral Grieken zelf - heerlijk vinden. Onze smaak gaat eerder uit naar een modernere, maar toch authentieke wijn die ook bij ons thuis in de smaak valt.
Een ideaal wijnklimaat op Kreta
Het wijnklimaat op Kreta, het grootste Griekse eiland, is bijzonder gunstig voor wijnbouw. Het heeft een mediterraan klimaat met milde winters en warme, droge zomers. Deze omstandigheden zijn ideaal voor de teelt van verschillende druivenrassen die gedijen in de regio. Op Kreta worden - in combinatie met internationale rassen - ook verschillende inheemse druivenrassen verbouwd, zoals de Vidiano, Kotsifali en Liatiko. Deze druivenrassen geven de wijnen van Kreta een uniek karakter en weerspiegelen het terroir van de regio.
Ons bezoek aan enkele wijngaarden op Kreta
Tijdens ons bezoek aan Kreta bezochten we 3 verschillende 'winaries'. We liepen rond in de wijngaarden, bezochten de productiefaciliteit en vooral: we proefden hun belangrijkste wijnen. Elk van de wijnmakerijen had een eigen aanpak, filosofie en aanbod. We proefden, wikten en wogen, en dit zijn onze bevindingen.
1. Klados Winary in Rethymno
Klados Winary is een eerder kleinschalige wijnmakerij in de omgeving van Rethymno en is gelegen tegen de noordelijke kust in het midden van het eiland. De ondergrond bestaat uit zanden die deels zijn komen aanwaaien via zuidelijke winden vanuit Afrika. De productie gebeurt volledig in eigen beheer met wijngaarden in de onmiddellijke omgeving. Klados is een echt familiebedrijf, opgericht in 1997 door Manolis Klados.
Momenteel staat de 2de generatie aan het roer met zijn zoon Stelios. Hij is ook de persoon die de touwtjes in handen heeft: van beplanting en bemesting, tot oogsten en het wijnmaken zelf. Papa Manolis blijft momenteel liever op de achtergrond. Tijdens het bezoek stond hij vanop een afstand water te geven aan de plantjes. Misschien wel stiekem genietend van de interesse die de bezoekers hebben in zijn wijnbedrijf.
Momenteel worden er een 3-tal witte, 1 rode en 1 roséwijn geproduceerd voor de verkoop. De witte wijnen (White Diva, His Queen en The Great Hawk) en de rode wijn (Her King) zijn stuk voor stuk fris en smaakvol maar minder complex en uitgesproken. Als laatste proefden we de rosé Pink Black Bird met 100% kotsifalidruif. Deze wijn met een ietwat complexer aroma van licht roodfruit, citrus en bloesem viel bij ons meteen in de smaak. Misschien is dit wel een kanshebber voor onze wijnkaartkaart in de zomermaanden. We namen in elk geval alvast enkele flesjes mee en legden de nodige contacten!
Deze biologische wijnmakerij is de rit over onverharde wegen op Kreta zeker waard!
Leuk om weten: De druif Kotsifali is genoemd naar de kotsifos, een zwarte vogel die verzot is op deze druif maar dus ook een bedreiging vormt voor de opbrengst van de wijngaard. Haviken die over de wijngaarden vliegen, verjagen deze vogels en beschermen zo de druiven waarmee de Pink Black Bird rosé en andere wijnen gemaakt worden.
Conclusie: Een authentiek familiebedrijf dat volgens de regels van de kunst kwalitatieve wijn produceert. Liefhebbers van een frisse, uitgebalanceerde wijn met een mooie zuurtegraad komen hier wel aan hun trekken. Voor ons was vooral de Pink Black Bird rosé een leuke ontdekking!
2. Lyarakis Winary in Heraklion
Een van de grootste - en daarom ook wat commerciëler van aanpak - is Lyarakis Winary in de buurt van Heraklion. In tegenstelling tot de authentieke sfeer tijdens ons bezoek aan de vorige wijnmakerij, was hier alles wat strakker en efficiënter georganiseerd. Dit maakt het iets minder familiair en ongedwongen, maar de manier waarop de toelichting gegeven werd, maakte veel goed.
In het gebouw waar we ontvangen werden, stond een mooie expo opgesteld met een overzicht van alle wijnflessen die ze sinds 1993 produceerden, de druiven in hun wijngaarden en achter glas de eiken vaten voor de rijping. Een rondleiding in de productieafdeling zelf was er helaas niet bij.
Lyarakis werkt volledig biologisch. Kruiden en grassen blijven staan in de wijngaarden en zorgen zo voor een beter natuurlijk evenwicht in de ondergrond. Wijnranken staan sinds enkele jaren ook hoger op de stok in in een V-vorm. Op die manier moeten de bladeren niet of minder frequent gesnoeid worden, bieden ze meer bescherming aan de vrucht en verloopt het plukken op een meer ergonomische wijze.
We deden een tasting van 6 van hun monocépage wijnen uit het Queens gamma. De witte wijnen zijn gemaakt van telkens 100% Vilana, Kotsifali en Vidiano, wat het mogelijk maakt om deze typische lokale druiven ook afzonderlijk te leren kennen. Kenmerkend van de witte wijnen is de friszure maar fruitige smaak, wat het ideale witte wijntjes maakt voor een warme lente- of zomerdag. De rode wijn van de Liatko druif werd vrij koel geserveerd en was vrij licht van kleur. We hadden de indruk dat de wijn hierdoor nog wat gesloten bleef en niet alle aroma's tot hun recht kwamen. Deze rode wijn heeft aroma's van kersen en bessen in combinatie met lichte tannines. Als afsluiter werd een mousserende zoete wijn geschonken, met de naam "Za Za Zu", naar een citaat uit de serie Sex and the City, die vrij vertaald zoveel betekent als: "Pak alles wat je kan". We vonden echter niet helemaal ons ding in het aanbod van Lyarakis en selecteerden geen wijntjes om op onze kaart te zetten.
Conclusie: Een mooie expo, goed georganiseerd, vlotte bediening en duidelijke (goed ingestudeerde) uitleg. De wijnen zijn behoorlijk van kwaliteit en ideaal voor wie van het lichtere en minder complexe werk houdt. Naar onze mening iets te commercieel en te weinig authentiek, maar zeker een bezoekje waard als je meer wil weten over de druiven en de methodes die ze toepassen.
3. Manousakis Winery in Chania
Deze wijnmakerij kent een zeer bijzondere historiek. Er is geen eeuwenoude familietraditie van wijnmaken, maar we kregen wel een opmerkelijk verhaal te horen. De oprichter, Theodore Manousakis, is een Griek die in de jaren 70 in de Verenigde Staten woonde, net zoals vele andere Grieken in die tijd. Een echte ondernemer die er enkele bedrijven had, waaronder een beveiligingsfirma. Een van zijn guards speelde in 1972 een cruciale rol bij de ontdekking van de afluisterapparatuur die President Nixon had laten plaatsen in het hoofdkantoor van de democratische partij, het alomgekende Watergateschandaal. 'Ted' kreeg daardoor een bijzonder aanzien in de USA, maar keerde uiteindelijk toch terug naar zijn geboortestreek in Kreta.
Watergate bij de wijn
Als ondernemer op zoek naar een nieuwe uitdaging kwam hij terecht bij het wijnmaken, een vaardigheid die zijn vader ooit uitoefende op kleine schaal. En zo werd in 1993 Manousakis Winary geboren. Inmiddels is ook zijn dochter Alexandra, die geboren werd in de States maar in 2007 op 23-jarige naar Kreta verhuisde, actief in de zaak. Als kunstenares zorgt ze voor een extra creatieve en artistieke toets, onder meer op de labels van de flessen.
De Amerikaanse invloed is nog steeds duidelijk merkbaar op het domein. Niet zozeer in het aanbod, maar wel wat betreft de bezoekers van de winary. Het was er een komen en gaan van Amerikanen, die overgevlogen kwamen om de wijntjes van 'hun Ted' te komen proeven.
De rondleiding werd gegeven door een enthousiaste dame die duidelijk zelf ook fan was van de Manousakiswijn. Ze gaf een boeiende - soms ietwat te rad van tong - uitleg in de wijnkelder, bij de bottelarij en tijdens de tasting.
De gulgeschonken glazen waren stuk voor stuk verrassend. Een eerste witte Muscat of Spina had aromas van rijpe steenvruchten en een lange afdronk. Alvast een kanshebber voor de kaart. Ook de Assyrtiko viel in de smaak met zijn frisse citrusaroma's en minerale toetsen van licht fruit. De roséwijn Nostos Pink van Grenache, Romeiko en Syrah was zeer lichtroze van kleur, had een snoeperige geur en een fijne balans van zoet en zuur. De Nostos Pink kon ons wel bekoren, maar de eerste indruk die de Pink Black Bird van de eerste tasting bij Klados werd niet geëvenaard.
Bij de rode wijnen werd de Nostos Grenache als eerste gepresenteerd. Deze had een dieprode kleur en sterke en kruidige aroma's van rood fruit en toetsen van chocolade met zachte tannines. Een echte allemansvriend. De laatst geschonken rode wijn in de tasting was de Nostos Syrah die meer dan 10 maanden kon rijpen op een vat van Franse eik. De smaak was vol en intens, met toetsen van zwart fruit, tabak, zwarte peper en tabak. Helemaal ons ding, maar zeker geen alledaags wijntje naar ieders smaak. Wellicht een ideale aanvulling op onze wijnkaart als suggestie.
Buiten de tasting om, kregen we ook de rode wijn Alexandra's met een blend van Syrah, Grenache en Mourvèdre als extraatje aangeboden. Deze was iets minder fors van smaak dan de Syrah, en had aroma's van aardbei, kers en tabak met een kruidige toets en zachte tannines. Ook deze is zeker een kanshebber om deel uit te maken van ons aanbod in De Proeverij.
Conclusie: Derde keer goede keer. Dit wijndomein kon ons zeker bekoren, zowel wat betreft ontvangst, aanbod, organisatie en aanpak. De locatie onder de pergola tussen de olijfbomen met witgekalkte stammen gaf een ideale zuiderse sfeer. Het gezelschap van wijngaardhond Duke maakte het alleen maar aangenamer. Binnenkort mag je wellicht een of meerdere van deze wijntjes op onze kaart verwachten!
Het is tijdens onze zoektocht duidelijk geworden dat Griekenland - en in het bijzonder Kreta - wel wat verborgen flessenpareltjes kent. Naast de historische connectie met het wijnmaken, wordt er de laatste jaren duidelijk ingezet op het produceren van kwalitatieve en verrassende wijnen met unieke druiven die je enkel hier kan vinden. Griekenland is een wijnland met groeipotentieel. To be continued!
